Biopsja piersi

BIOPSJA GRUBOIGŁOWA PIERSI

Biopsja tnąca gruboigłowa (ang. core biopsy) jest podstawową metodą diagnostyczną służącą pobraniu materiału tkankowego ze zmian ogniskowych piersi, które w języku potocznym określane są jako guzki piersi. Kwalifikację do biopsji guzka przeprowadza lekarz na podstawie badania obrazowego, tj. USG lub mammografii, w których guzki ocenia się w skali BIRADS. Zmiany ogniskowe określone jako BIRADS IV lub wyżej z zasady podlegają biopsji.

Biopsja gruboigłowa gruczołu piersiowego przeprowadzana jest pod kontrolą USG w znieczuleniu miejscowym. Zwykle poprzez jeden punkt wykonuje się kilka wkłuć i pobiera się przy tym kilka próbek materiału, który po utrwaleniu formaliną przekazywany zostaje do laboratorium diagnostycznego. W laboratorium materiał jest oceniony histopatologicznie oraz immunocytochemicznie, co stanowi podstawę planowania dalszego procesu leczniczego.

W miejscu biopsji guzka piersi może zostać pozostawiony na stałe specjalny znacznik, który w przyszłości byłby pomocny w celu identyfikacji bioptowanej lokalizacji oraz planowania operacji.

BIOPSJA MAMMOTOMICZNA PIERSI

Biopsja wspomagana próżniowo (VAB, vacuum assisted biopsy), nazywana także biopsją mammotomiczną, jest nowoczesną i dokładniejszą metodą diagnostyczną polegającą na przezskórnym wprowadzeniu w okolicę guzka piersi grubej igły, a następnie zassaniu przez nią materiału tkankowego o większej objętości w porównaniu do biopsji gruboigłowej tnącej, a przy tym o lepszej wartości diagnostycznej podczas tylko pojedynczego wkłucia.

Istnieją różne systemy urządzeń do przeprowadzania VAB. Niektóre systemy oprócz właściwego zasysania i gromadzenia bioptowanej tkanki umożliwiają odessanie ewentualnego krwiaka, który może pojawić się w trakcie zabiegu. Ta dodatkowa funkcjonalność ma znaczenie dla bezpieczeństwa zabiegu oraz wartości pobieranego materiału do badań.

Zabieg VAB wykonywany jest na sali zabiegowej w znieczuleniu miejscowym i zwykle jest niebolesny. Po przeprowadzeniu biopsji VAB pacjentce zakłada się opatrunek uciskowy na pierś, który należy nosić pod stanikiem i nie zdejmować go przez 24 godziny. Czasem na bioptowane miejsce stosuje się także opatrunek chłodzący. W Opiece Medycznej Golden Care pacjentki przed i po zabiegu biopsji mammotomicznej otrzymują do dyspozycji kameralną salę z wygodnym łóżkiem w celu komfortowego przebrania się, odpoczynku i relaksu.

Biopsję piersi wspomaganą próżniowo (VAB) wykonuje się zwykle z zamiarem pobrania materiału tkankowego do badania histopatologicznego i w takim przypadku biopsja jest procedurą typowo diagnostyczną. W wyselekcjonowanych przypadkach biopsję wspomaganą próżnią można rozszerzyć do procedury diagnostyczno-terapeutycznej z intencją całkowitego usunięcia litego guzka albo w celu wyleczenia nawracającej torbieli piersi. Zabieg taki określa się jako VAE (vacuum assisted excision).

Zaletami biopsji wspomaganej próżniowo (VAB) w porównaniu do pozostałych metod (biopsji cienkoigłowej, gruboigłowej, otwartej biopsji chirurgicznej) są:

 Pojedyncze wkłucie i pojedyncze pobranie.
 Niewielka dziurka po wkłuciu; zwykle brak konieczność zakładania jakiegokolwiek szwu.
 Dokładniejszy i kontrolowany proces pobrania materiału tkankowego.
 Ze względu na większą objętość uzyskanej tkanki oraz jej lepszą jakość VAB cechuje korzystniejsza wartość próbki do badania histopatologicznego i molekularnego, przez co możliwe jest dokładniejsze rozpoznanie.
 VAB jest krótkotrwałą procedurą ambulatoryjną.
 Możliwe usunięcie w całości wyselekcjonowanych guzków.
 Możliwe wyleczenie nawracających dużych torbieli w ramach małoiwazyjnej procedury ambulatoryjnej.

Decyzję co do sposobu biopsji piersi oraz wyboru metody biopsyjnej podejmują razem lekarz z Pacjentką.

Wyniki z biopsji gruboigłowej tnącej oraz VAB prezentowane są w liczbowej skali patologicznej w zakresie od B1 do B5, w której odpowiednie poziomy określają prawdopodobienstwo złośliwości tkanki guza. Na podstawie kategorii patologicznej planuje się dalsze postępowanie lecznicze i ewentualne rozszerzenie diagnostyki. W przypadku wykrycia zmiany złośliwej ważnym elementem badania tkanki jest również ocena molekularna, tj. ocena występowania w materiale biopsyjnym receptorów estrogenowych, progesteronowych, receptorów HER2 oraz antygenu Ki-67.

BIOPSJA CIENKOIGŁOWA PIERSI

Ten rodzaj zabiegu wykorzystuje się do opróżniania torbieli w gruczole piersiowym i do ewentualnej oceny cytologicznej płynu w torbieli. Biopsja cienkoigłowa nie służy do oceny histopatologicznej guzków piersi, gdyż czułość tej metody w wykrywaniu raka piersi jest nieakceptowalnie niska w porownaniu do biopsji gruboigłowej oraz VAB. Ryzyko cieżkich powikłań biopsji cienkoigłowej jest minimalne.

Ten inwazyjny rodzaj biopsji wykonywany jest obecnie coraz rzadziej ze względu na postęp technologiczny i dostęp do metod sprawniejszych, dokładnych, mniej inwazyjnych i mniej szpecących opisanych wcześniej.

USUWANIE GUZKA PIERSI

Nowoczesne podejście do profilaktyki zgonów z powodu raka piersi polega na wczesnym wykrywaniu podejrzanych o złośliwość guzków poprzez regularne badania profilaktyczne oraz na usuwaniu już niewielkich guzków piersi w całosci na wczesnym etapie ich rozwoju w ramach procedury VAE (vacuum assisted excision). Procedura VAE piersi to jednoczasowe połączenie biopsji guzka piersi z zamiarem jego całkowitego usunięcia. Zabieg dedykowany jest zwykle do zmian niewielkich, tj. do ok. 2 cm, oraz dla kobiet w wieku przedmenopauzalnym. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym poprzez niewielkie nakłucie skóry. 

Dr Tomasz Szczepański >
specjalista chorób wewnętrznych. Jeden z najbardziej doświadczonych polskich sonografistów. Lekarz z ponad 20-letnim stażem klinicznym i szkoleniowym w Polsce oraz zagranicą (Wielka Brytania, Niemcy, Austria, Włochy). Wykonał ponad 25.000 badań USG. W obszarze sonografii zabiegowej oraz biopsji szkolił się i odbywał praktyki w takich instytucjach medycznych jak Breast Unit w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej w Szpitalu Uniwersyteckim w Zielonej Górze, Ośrodek Diagnostyki Obrazowej w IV Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu, wybrane łódzkie poradnie chirurgii onkologicznej; odbył szkolenie w Euroson School for Interventional Ultrasound w Berlinie. Posiada certyfikowane uprawnienia do przeprowadzania biopsji piersi pod kontrolą USG.

W celu umówienia biopsji piersi niezbędna jest wizyta kwalifikująca, na którą należy przynieść dokumentację medyczną, w tym wyniki wcześniejszych badań USG piersi i mammografii. Podczas wizyty wykonane zostanie badanie USG, zweryfikowane zostaną wskazania do biopsji, omówiony zostanie przebieg i przygotowanie do zabiegu, a także potencjalne powikłania.

Zainteresowanych zachęcamy do przeczytania przeglądowego artykułu o raku piersi opracowanego przez dr Tomasza Szczepańskiego.