Zapalenie i uszkodzenie wątroby

Opracowanie merytoryczne dr Tomasz Szczepański. 

    DEFINICJA I PRZYCZYNY 

Wątroba jest organem niezastąpionym i pełni w organiźmie wiele istotnych funkcji takich jak: odtruwanie, wydalanie produktów przemiany materii, produkcja żółci, gromadzenie zapasów energetycznych, mikroelementów i witamin, produkcja wielu białek funkcjonalnych i czynników krzepnięcia. Z powyższych względów zapalenie bądź uszkodzenie miąższu wątroby jest stanem poważnym. 

Wątroba może być uszkodzona na tle infekcyjnym, toksycznym, immunologicznym, bądź metabolicznym. Przykłady czynników infekcyjnych to wirusowe zapalenia wątroby (A, B, C, D, E), mononukleoza zakaźna, cytomegalia, opryszczka, toksoplazmoza, HIV, amebioza. W erze podróży po świecie należy pamiętać także o potencjalnych czynnikach zakaźnych z kręgu medycyny tropikalnej (np. malaria, żółta gorączka, wirus Marburg-Ebola). Przykłady czynników toksycznych to alkohol, metanol, chemikalia, niektóre leki. Choroby immunologiczne obejmują autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AIH), pierwotną marskość zółciową (PBC), pierwotne twardniejące zapalenie dróg żółciowych (PSC). Przykłady schorzeń metabolicznych to choroba Wilsona, hemochromatoza, cukrzyca, dziecięce choroby spichrzeniowe. 

    DIAGNOSTYCZNE BADANIA LABORATORYJNE

Markery stanu zapalnego: morfologia, rozmaz, CRP, OB.
Próby wątrobowe: AST, ALT, GGTP, ALP, bilirubina, INR, APTT, albuminy, badanie moczu.
Markery WZW A: anty-HAV IgM.
Markery WZW B: HBs-Ag (antygen HBs), HBe-Ag, (antygen HBe), anty-HBc IgM (przeciwciała IgM przeciw HBc).
Markery WZW C: anty-HCV (przeciwciała przeciw HCV), HCV RNA met. PCR. 
Markery WZW D: anty-HDV (przeciwciała przeciw HDV).
Markery WZW E: HEV RNA (RNA wirusa HEV). 
Markery EBV (Ebstein-Barr), czyli wirusa mononukleozy zakaźnej: mononukleoza-IgA, mononukleoza-IgM, mononukleoza-IgM, w rozmazie krwi atypowe limfocyty).
Markery CMV (Cytomegalia): CMV-IgM, CMV-IgG, CMV-IgG awidność, CMV-PCR.
Markery toxoplazmozy: Toxo-IgM, Toxo-IgG, Toxo-IgG awidność, Toxoplasma DNA met. PCR.
Markery autoimmunologicznych zapaleń wątroby: Pierwotna marskość żółciowa PBC (przeciwciała AMA-M2); Pierwotne twardniejące zapalenie dróg żółciowych (przeciwciała SMA, ANA, ANCA); Autoimmunologiczne zapalenie wątroby AIH (przeciwciała SMA, przeciwciała LKM-1). 
Markery onkologiczne wątroby: AFP (alfa-fetoproteina).
Badania chorób metabolicznych: Hemochromatoza (żelazo, ferrytyna, TIBC); Choroba Wilsona (miedź w surowicy, dobowe wydalanie miedzi, ceruloplazmina).

Uwaga, badania laboratoryjne powinny być zawsze interpretowane przez lekarza, łącznie z całościową oceną pacjenta oraz innymi badaniami dodatkowymi. W szczególności dotyczy to schorzeń poważnych, którymi są zapalenia wątroby oraz badań specjalistycznych. 

    BADANIA OBRAZOWE

Badania obrazowe dotyczące wątroby i dróg żółciowych obejmują USG jamy brzusznej z oceną wątroby, dróg żółciowych, śledziony i naczyń krążenia wrotnego, elastografię SWE wątroby, badanie CEUS (USG z kontrastem), badanie TK, badanie MRI i cholangio-MRI.

    POSTĘPOWANIE I LECZENIE

Zapalenie lub uszkodzenie wątroby wykrywane jest zwykle na podstawie nieprawidłowych laboratoryjnych parametrów wątrobowych. Ze względu na potencjalną powagę schorzenia wątroby wyniki tychże badań należy każdorazowo skonsultować z lekarzem, który dokładnie zbada pacjenta, zbierze wywiad chorobowy oraz zleci dodatkowe badania specjalistyczne. Na ich podstawie lekarz może w niektórych przypadkach zalecić hospitalizację, a w innych celowane leczenie prowadzone ambulatoryjnie lub jedynie postępowanie wspomagające i unikanie czynników szkodliwych. 

    LEKARZE

Przykłady specjalizacji lekarskich konsultujących schorzenia wątroby obejmują

Specjalista chorób wewnętrznych >
Hepatolog
Gastrolog >

Dziękujemy uprzejmie za przeczytanie artykułu. Napisz do nas, jeśli potrzebujesz zarezerwować konsultację lekarską lub wykonać badania w związku z chorobą wątroby. Zespół lekarzy w Opiece Medycznej Golden Care służy pomocą już od 2011 r.