Alergia i nadwrażliwość

Opracowanie merytoryczne dr Tomasz Szczepański>. 

    DEFINICJA I PRZYCZYNY
Zacznijmy od medycznej definicji nadwrażliwości. Nadwrażliwość to reakcja układu immunologicznego organizmu na obcą najczęściej substancję, której efektem jest podrażnienie i uszkodzenie tkanki. Istnieją różne mechanizmy nadwrażliwości stąd jej podział na cztery typy. 

Nadwrażliwość typu I to nadwrażliwość powszechnie nazywana alergią. Jest ona zależna od tzw. specyficznych przeciwciał IgE, które w połączeniu ze specyficznym antygenem, nazywanym alergenem, wywołują reakcję, np. obrzęk śluzówki nosa, łzawienie oczu, ściskanie krtani, skurcz oskrzeli, świąd i pokrzywkę skóry, wstrząs anafilaktyczny, dolegliwości związane z nietolerancją niektórych pokarmów. Przykłady alergenów: pyłki, roztocza, leki, pokarmy, wełna.

Nadwrażliwość typu II zwana nadwrażliwością cytotoksyczną, wywołana jest reakcją pomiędzy krążącymi we krwi przeciwciałami a antygenami związanymi z komórkami. Jeśli antygeny są własnymi cząstkami organizmu, a układ immunologiczny traktuje je jako obce, mówimy o tzw. reakcjach autoimmunologicznych. Antygeny mogą pochodzić również z zewnątrz organizmu - przykładem są niektóre reakcje na leki oraz reakcje poprzetoczeniowe. Przykłady schorzeń: zapalenie tarczycy typu Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa, anemia złośliwa, niedokrwistość hemolityczna, myastenia gravis, zespół Goodpasture. 

Nadwrażliwość typu III to reakcja związana z powstawaniem kompleksów immunologicznych, np. po przebyciu infekcji paciorkowcowej gardła. Kompleksy te krążą we krwi i osadzają się w różnych tkankach, wywołują nadmierną reakcję układu immunologicznego, który niszczy tkankę w szczególnosci w sąsiedztwie naczyń krwionośnych. Przykładami chorób na tle nadwrażliwości typu III są zapalenie nerek po zapaleniu gardła, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (np. płuco farmera), choroba trzewna (celiakia), toczeń trzewny układowy, choroba surowicza, plamica Schonleina-Henocha, reumatoidalne zapalenie stawów. 

Nadwrażliwość typu IV to tzw. opóźniona nadwrażliwość komórkowa. W jej patogenezie główną rolę odgrywa nadmierna reakcja leukocytów na antygen. Przykładami chorób na tle nadwrażliwości typu IV są wyprysk kontaktowy skóry (np. na nikiel), miejscowe odczyny na ukąszenie owada, choroba przeszczep przeciw gospodarzowi, wytwarzanie ziarniaków gruźliczych. 

    PRZYKŁADY BADAŃ 
Badania czynnościowe: spirometria, testy skórne metodą nakłuć (prick testy), testy naskórkowe płatkowe.
Badania laboratoryjne: morfologia, rozmaz, OB, CRP, IgE całkowite, panele alergologiczne mieszany, pokarmowy, wziewny, wymazy na bakterie atypowe (Chlamydia, Mycoplasma), badanie kału na pasożyty, ANA screen.

    LEKARZE
Alergolog >
Dermatolog >
Pulmonolog >
Specjalista chorób wewnętrznych >

Dziękujemy uprzejmie za przeczytanie artykułu. Napisz do nas, jeśli potrzebujesz zarezerwować konsultację u lekarza lub wykonać badania alergologiczne. Zespół lekarzy w Opiece Medycznej Golden Care już od 2011 roku służy pomocą!